Το γνωστό εμβόλιο. Χαμός στο ίσωμα. Ο καθείς και μια γνώμη. Κάτι είχε πει γι' αυτό ο Βρώμικος Χάρι, αλλά από λεπτότητα δε το παραθέτω.
Το βασικότερο πρόβλημα είναι όπως πάντα η έλλειψη ορθολογισμού. Ας πω κι εγώ τη χαζομάρα μου λοιπόν.
Η Ιατρική είναι μια επιστήμη, θέμε δε θέμε (θέτε δε θέτε καλύτερα). Εδώ υπεισέρχεται ένα μάινορ πρόμπλεμ. Επειδή η Ιατρική ασχολείται με ανθρώπους, με την υγεία και το θάνατο, αρχέγονα ένστικτα μπερδεύουν τα πράγματα και μας λοξοδρομούν, εμάς (ή εσάς) τους απλούς θνητούς, μερικές φορές και εσάς (εμάς) τους ημιμαθείς ιατρούς, να βλέπουμε όχι μόνο τον γιατρό αλλά και την "επιστήμη" του αποστασιοποιημένους από την λογική και πολύ κοντά στο συναίσθημα.
Ο - προσφάτως αποχωρήσας - Claude Lévi-Strauss, πατέρας της κοινωνικής ανθρωπολογίας είχε παρουσιάσει πολύ μαγκιόρικα
την σχέση της πρωτόγονης - αρχετυπικής κοινωνίας με το γιατρό - σαμάνο. Ο σαμάνος δεν έκανε λάθος διάγνωση, δεν έκανε λάθος θεραπεία, ήταν (και τηρουμένων των αναλογιών είναι) αλάνθαστος, άσφαλτος, θεραπεύει και εκτελεί θαύματα μέσω της έκστασης και της διαμεσολάβησης στον κόσμο των πνευμάτων, στον αθέατο κόσμο. Δεν κάνει λάθος γιατί αν ο αιτών την θεραπεία δε θεραπευθεί τελικά, φταίει ο ίδιος, η ελλιπής πίστη του, τα πατρογονικά αμαρτήματα, η αδυναμία ή/και η δύναμη του τοτέμ του κ.ο.κ. Ένας άλλος ανθρωπολόγος, ο Mircea Eliade δίνει έμφαση στην ιδιότητα του σαμάνου να επιδιώκει την κατάσταση του ανθρώπου πριν από την Πτώση στις παρυφές του ιερού χρόνου (στην πραγματικότητα αναφέρεται στους σαμάνους της Σιβηρίας αλλά συζήτηση κάνουμε) . Για τον Eliade "η πλέον αντιπροσωπευτική μυστικιστική εμπειρία των αρχαϊκών κοινωνιών και δη του σαμανισμού, είναι η Νοσταλγία του Παραδείσου, η επιθυμία για αποκατάσταση της ελευθερίας και της ομορφιάς του κόσμου πριν την Πτώση του ανθρώπου". Ένας τρίτος ο Paul Radin αναφέρει ότι ο γιατρός - σαμάνος είναι κομβικό άτομο και στην οικονομική ευημερία της κοινότητας, διαμεσολαβώντας με τον ίδιο και μερικές φορές αξεδιάλυτα ανάκατο τρόπο και για την σωματική και την ψυχική και την κοινωνικοοικονομική υγεία των μελών της.
Πως τα μπλέκουμε όλα αυτά; Η Ιατρική είπαμε είναι επιστήμη. Φρόντισε γι' αυτό με μικρά αρχικά βήματα ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός. Μεγάλα βήματα έγιναν τον 19ο αιώνα και τεράστια με τις τρομερές ανακαλύψεις του 20ου (DNA, γονίδια, βιοχημεία, ανοσολογία και τα λοιπά).
Τώρα για καλό έγινε επιστήμη; Βάζοντας τ' αυγά μας στο καλάθι της λογικής, ξεμπερδεύουμε μια και καλή από την παράλογη και πρωτόγονη σκέψη. Σκεφτείτε αντί να κάνουμε καλά την πνευμονία με πενικιλλίνη, να χρησιμοποιούσαμε νηστεία, προσευχή και ξεμάτιασμα. Απ' την άλλη αποχαιρετούμε εκείνη την θαλπωρή του να αφήνεσαι σε κάτι έξω από τη λογική, ικανό για θαύματα και εξωπραγματική ίαση, σωματική αλλά και ολική. Αποχαιρετούμε την ομορφιά πριν την -δήθεν - Πτώση (πόσες φορές δεν αναπολούν οι γιαγιάδες - και όχι μόνο - τα παλιά τα χρόνια, που "οι ανθρώποι δεν παθαίναν τίποτας, γιατί ζούσανε κοντά στη φύση").
Αποχαιρετούμε τον γιατρό-σαμάνο και τον αντικαθιστούμε με το γιατρό-τεχνοκράτη. Αυτός ο τελευταίος, καμία γοητεία, καμία λάμψη κι ακτινοβολία. Αυτά σε γενικές γραμμές, γιατί στην πραγματικότητα καμία κοινωνία δεν απεμπολεί τόσο ριζωμένα αρχετυπικά εντυπώματα συμπεριφοράς, τόσο εύκολα και τόσο γρήγορα. Η επιστήμη τρέχει με την ταχύτητα του φωτός μέσα σε κυκλώματα σιλικόνης και οπτικές ίνες αλλά η κοινωνία κάνει τάματα ( με ανατολίτικα παζάρια), βάζει φυλαχτά, επισκέπτεται ομοιοπαθητικούς (μόνο για ψιλοπράματα όμως, κανείς δε πάει για καρκίνο στον ομοιοπαθητικό), ανατολίτες μασέρ, κουβανούς πολύχρωμους σκορπιούς, ολιστικούς φενγκ σούι και γιατρούς γκουρού από την χώρα με την μεγαλύτερη θνητότητα στο κόσμο, την Ινδία. Και βέβαια όταν μιλάμε για εμβόλιο, βρίσκουμε ένα κάρο εξωπραγματικές, σχεδόν ουφολογικές δικαιολογίες για να μη μιλήσουμε για το προκείμενο : πρέπει ή όχι να εμβολιαστούμε με καθαρά επιστημονικά κριτήρια.
Πριν πάμε στο εμβόλιο, ας ξανάρθουμε στο ζήτημά μας:
Η Ιατρική είναι επιστήμη. Όπως ποτέ δεν θα ρώταγες έναν φυσικό αν πιστεύει στο δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής ούτε έναν μαθηματικό αν πιστεύει στο πυθαγόρειο θεώρημα,δεν θα πρεπε να διανοηθεί κανείς να ρωτήσει έναν γιατρό αν "πιστεύει" ότι πρέπει να εμβολιαστούμε ή όχι. Δεν είναι θέμα πίστης. Είναι καθαρά επιστημονικό ζήτημα και όπως σ' όλα τα επιστημονικά ζητήματα η αλήθεια δεν μπορεί να είναι θέμα πίστης.
Η επιστημονική μέθοδος για όσους παρακολούθησαν το ελληνικό σχολειό είναι μια περιοχή του δευτέρου φεγγαριού του πλανήτη Κρόνου. Ας την φέρουμε στον πλανήτη Γη και τη νοτιότερη των Βαλκανίων περιοχή.
Η διερεύνηση στο πλαίσιο της επιστήμης γίνεται με συγκεκριμένες και σαφώς καθορισμένες διαδικασίες, οι οποίες συναποτελούν την επιστημονική μέθοδο. Επιστημονική μέθοδος είναι η διαδικασία την οποία εφαρμόζουν οι επιστήμονες στην έρευνα των φαινομένων, ώστε να καταλήξουν σε αξιόπιστη γνώση σχετικά με τους νόμους που τα διέπουν.
Η επιστημονική μέθοδος περιλαμβάνει τα ακόλουθα βήματα και χαρακτηρίζεται από την επαναλαμβανόμενη εκτέλεση τους:
1. Παρατηρήσεις πάνω σε ένα φυσικό φαινόμενο ή ομάδα φυσικών φαινομένων.
2. Σχηματισμός μιας γενικής υπόθεσης (μοντέλου) η οποία είναι συνεπής με τις παρατηρήσεις που έγιναν (μπορεί να τις εξηγήσει).
3. Χρησιμοποίηση της υπόθεσης για να γίνουν προβλέψεις για την ύπαρξη άλλων φυσικών φαινομένων ή για τα ποσοτικά αποτελέσματα νέων παρατηρήσεων σε ότι αφορά το ίδιο φαινόμενο.
4.Εξέταση των προβλέψεων που έγιναν με επιπρόσθετες παρατηρήσεις και διεξαγωγή πειραμάτων και αναθεώρηση της υπόθεσης ανάλογα, έτσι ώστε να είναι συνεπής και με τα νέα δεδομένα.
Τα δύο τελευταία βήματα επαναλαμβάνονται συνεχώς, ενισχύοντας συνεχώς την ισχύ της υποθέσεως μέσα στα όρια της ακρίβειας των παρατηρήσεων Οι προβλέψεις της θεωρίας που βγαίνει από τα αποτελέσματα των παρατηρήσεων εξακολουθούν να ελέγχονται και είναι πιθανό μελλοντικές παρατηρήσεις και πειράματα να την καταρρίψουν, οπότε διατυπώνεται μια νέα, βελτιωμένη και γενικότερη υπόθεση, η οποία εξηγεί τόσο τις προηγούμενες, όσο και τις νέες παρατηρήσεις
Όλα αυτά τα κορακίστικα σημαίνουν ότι : η επιστήμη βασίζεται στην παρατήρηση, το πείραμα και την έρευνα. Κάνουμε μια πρόβλεψη, τη ελέγχουμε με την έρευνα και αν επαληθεύσουμε προχωράμε. Μερικές φορές πέφτουμε έξω, τότε ανασκευάζουμε, βρίσκουμε το λάθος, το διορθώνουμε και ξαναελέγχουμε. Συνεχίστε ατέλειωτα τα τελευταία βήματα. Μπράβο. Είστε επιστήμονες. Υπόψιν ακριβώς αυτό είναι που δεν κάνει η θρησκευτικού (ή παραθρησκευτικού) τύπου μέθοδος. Δεν ελέγχει, δεν ερευνά, δεν διαψεύδει, δεν λανθάνει, είναι θέμα πίστης. Όπως και ο φίλος μας ο σαμάνος στην πρωτόγονη κοινωνία.
Άρα ένας γιατρός πρέπει να μην "πιστευέι" αλλά να ελέγχει με βάση την έρευνα.
Ένα άλλο περίεργο με την Ιατρική είναι ότι δεν είναι ένα οποιοδήποτε είδος επιστήμης αλλά μια ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ επιστήμη. Περίεργο; Κι όμως αληθινό. Η Ιατρική περισσότερο απ 'όλες τις άλλες επιστήμες, επειδή έχει αντικείμενο ένα χαοτικό, εξαιρετικά πολύπλοκο και αδιανόητα αλληλεπιδρόν και ανομοιόμορφο σύστημα που λέγεται ανθρώπινος οργανισμός είναι υποχρεωμένη να μιλά στατιστικά. Έτσι π.χ. η φράση :
η καλύτερη αγωγή για την πνευμονία της κοινότητας
σήμερα είναι η αμοξυκιλίνη σε δόση χ mg για ψ ημέρες
σημαίνει ότι :
- η καλύτερη θεραπεία = υπάρχουν κι άλλες θεραπείες, καλές, αλλά αυτή έχει καλύτερο ποσοστό αποτελεσματικότητας. Πόσο είναι αυτό; Δεν μας το λέει. Μπορεί να είναι το πενιχρό 22% Ή το μεγαλειώδες 93%. (Το δεύτερο είναι μη τρομάζεται).
- σήμερα = αύριο μπορεί να είναι κάτι άλλο.
- σε δόση χ για ψ διάστημα = και άλλες δόσεις έχουν δοκιμαστεί αλλά αυτή έχει καλύτερα αποτελέσματα στατιστικά.
- εννοείται αλλά δεν λέγεται = τι είναι καλύτερο; τι είναι η αποτελεσματικότητα; η απουσία επιπλοκών πχ θάνατος; η απουσία παρενεργειών από το φάρμακο; η μείωση των εισαγωγών σε νοσοκομεία; η μείωση των ημερών πυρετού ; της δύσπνοιας; το οικονομικό; (φανταστείται ένα φάρμακό κατά της πνευμονίας με 99,9% αποτελεσματικότητα, χωρίς παρενέργειες, που γινόσουν αμέσως καλά, αλλά να κοστίζει 2.000.000 ευρώ. Είναι το καλύτερο φάρμακο;)
Η στατιστική λοιπόν επιστήμη που λέγεται Ιατρική και ο επιστήμονας που την επαγγέλεται πρέπει να δώσει απάντηση στο επιστημονικό πάντα ερώτημα "να γίνει το εμβόλιο στον χ πληθυσμό;" Η απάντηση είναι συνάρτηση :
- του αν το εμβόλιο είναι αποτελεσματικό = προφυλάσει από την γρίπη. Οι έρευνες λένε ότι είναι αποτελεσματικό σε ποσοστό που κυμαίνεται (60,70,80,90%) ανάλογα με την ηλικία και την κατάσταση του οργανισμού.
- του αν είναι ασφαλές. Η απάντηση είναι ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ. Φυσικά και δεν είναι 100%
ασφαλές. Προκαλεί, όπως όλα τα φάρμακα παρενέργειες. Το ποσοστό όμως των παρενεργειών είναι ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΟ σε σχέση με τους ανθρώπους που σώζει από την νόσο. Δηλαδή για κάθε 1000 π.χ. που σώζει από την εντατική ή/και το θάνατο, ένας θα πάει στο νοσοκομείο από το εμβόλιο. Είναι αποδεκτό αυτό; Αυθαίρετα, η στατιστική επιστήμη που λέγεται Ιατρική και ο κλάδος της που λέγεται Λοιμωξιολογία λέει ότι είναι αποδεκτό. Όποιος έχει άλλη γνώμη να την πεί. Και να μη το κάνει. Δημιουργούνται λέει και αλεργίες. Σπανίως λένε οι έρευνες. Και οι φράουλες δημιουργούν αλλεργίες. Να μη τρώμε φράουλες; - του αν είναι αποδεδειγμένη η παραπάνω ασφάλεια και αποτελεσματικότητα. Με βάση τις ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ μας αναλύσεις και με δεδομένο ότι κάθε μέρα που περνά είναι υπέρ των αναλύσεων αυτών, ναι, είναι αποδεδειγμένο ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ (δηλαδή όχι 100%). Για κάποιους που λένε ότι πρέπει δήθεν να περάσουν 10 χρόνια για να αποδειχθεί η ασφάλεια, απαντώ : ποιος το λέει αυτό; γιατί 10 και όχι 12; Τα όρια τα βάζουν οι επιστημονικοί ιατρικοί οργανισμοί μετά από συζήτηση, αυθαίρετα αλλά εκλογικευμένα και πάντα κατά περίπτωση. Όποιος θέλει να περειμένει 10 χρόνια (ή 11 ή 16 ή όσα νομίζει η κούτρα του) ας περιμένει. Και να μη το κάνει.
Υπάρχει και το άλλο, το οικονομικό ζήτημα. Μη ξεχνάτε πως ο σαμάνος είχε και σημαίνοντα οικονομικό ρόλο στην πρωτόγονη κοινωνία. Κάποιοι λένε ότι όλο αυτό έγινε για να κονομήσουν οι φαρμακευτικές εταιρείες. ΣΩΣΤΟ. Ότι έσπειραν τον πανικό για να θερίσουν ευρώ και δολάρια μες την κρίση. ΣΩΣΤΟ. Αυτό όμως είναι ζήτημα πολιτικό. Κάντε ότι περνάει από το χέρι σας να φορολογηθούν άγρια τα κέρδη τους. Κόψτε τα κέρδη τους παρασκευάζοντας το εμβόλια σε κρατικά εργαστήρια (η Κίνα το κάνει ήδη). Κάντε επανάσταση και ζητήστε την κρατικοποίηση ή κοινωνικοποίηση ή ότι άλλο θέτε των φαρμακευτικών εταιρειών. Αυτό όμως ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΣΧΕΣΗ με το ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ερώτημα να γίνει ή όχι το εμβόλιο. Για φαντάσου. Οι ίδιες εταιρείες κερδοσκοπούν και μάλιστα αγρίως με τα αντικαρκινικά φάρμακα. Γιατί δεν λέει κανένας στους καρκινοπαθείς να σταματήσουν τα φάρμακά τους αφού με το να τα παίρνουν θησαυρίζουν οι εταιρείες; Άλλο οι επαίσχυντες πολιτικές του κέρδους των φαρμακοβιομηχάνων άλλο η επιστήμη. Κι αν υπάρχει διαπλοκή κάποιων επιστημονικών φορέων με την βιομηχανία, να την καταπολεμήσουμε. Εδώ. όμως υπάρχει ομοφωνία όλων των φορέων. Αν τους απαρνιόμαστε όλους, τότε πρέπει να γυρίσουμε στην εποχή των σαμάνων.
Γιατί όχι; Θα έχουμε και το κεφάλι μας ήσυχο. Θα πεθαίνουμε από αμυγδαλίτιδα, αλλα θα είμαστε ευτυχισμένοι. Ή μήπως όχι.
Μήπως τελικά η ανθρωπότητα τραβάει μπροστά και πρέπει αυτά τα προβλήματα να τα λύνουμε με τη λογική (όπως είναι και το ...λογικό άλωστε).
Ουφ. Πολυλογάς παιδί μου, όπως πάντα...
Share on Facebook
